Tê bì chân tay là một tình trạng phổ biến, gây ra cảm giác kiến bò, ngứa ran, mất cảm giác ở tay và chân. Đây thường là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau, từ những vấn đề đơn giản như ngồi sai tư thế, sử dụng thiết bị điện tử quá nhiều đến những bệnh lý nghiêm trọng hơn như bệnh tiểu đường, bệnh lý thần kinh, thoát vị đĩa đệm… Việc xác định chính xác nguyên nhân của tê bì chân tay sẽ giúp ta có cách điều trị hiệu quả hơn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các nguyên nhân gây tê bì chân tay và những mẹo chữa tê bì chân tay hiệu quả.
Nguyên nhân gây tê bì chân tay và cách phân biệt
Tê bì chân tay có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau. Việc phân biệt được nguyên nhân gây tê bì chân tay sẽ giúp ta có cách điều trị thích hợp hơn. Dưới đây là một số nguyên nhân chính gây tê bì chân tay:
Chèn ép dây thần kinh
Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây tê bì chân tay. Khi các dây thần kinh bị chèn ép do ngồi sai tư thế, ngủ sai tư thế, mang vác vật nặng, hoặc do thoát vị đĩa đệm, chứng hội chứng ống cổ tay, chúng sẽ bị ảnh hưởng, gây ra cảm giác tê bì. Để phân biệt xem liệu tê bì chân tay có phải do chèn ép dây thần kinh hay không, bạn có thể tự kiểm tra thông qua bảng dưới đây:
| Triệu chứng | Tê bì chân tay do chèn ép dây thần kinh |
|---|---|
| Cảm giác tê bì | Có |
| Mất cảm giác | Có |
| Đau nhức | Có |
| Ngứa ran | Không |
| Kiến bò | Không |
Nếu bạn có đầy đủ các triệu chứng trên, có thể bạn đang bị tê bì chân tay do chèn ép dây thần kinh.
Thiếu máu tuần hoàn
Khi máu không cung cấp đủ cho tay và chân, sẽ dẫn đến tình trạng tê bì. Nguyên nhân có thể là do bệnh tim mạch, huyết áp cao, thiếu máu, hoặc do thói quen hút thuốc, uống rượu, ít vận động. Để xác định liệu tê bì chân tay của bạn có phải do thiếu máu tuần hoàn hay không, bạn có thể kiểm tra theo bảng dưới đây:
| Triệu chứng | Tê bì chân tay do thiếu máu tuần hoàn |
|---|---|
| Cảm giác tê bì | Có |
| Mất cảm giác | Không |
| Đau nhức | Có |
| Ngứa ran | Không |
| Kiến bò | Không |
Nếu bạn có đầy đủ các triệu chứng trên, có thể bạn đang bị tê bì chân tay do thiếu máu tuần hoàn.
Bệnh tiểu đường
Bệnh tiểu đường làm tổn thương dây thần kinh, gây ra cảm giác tê bì, đau nhức, thậm chí là mất cảm giác ở tay và chân. Để xác định liệu tê bì chân tay của bạn có phải do bệnh tiểu đường hay không, bạn có thể kiểm tra theo bảng dưới đây:
| Triệu chứng | Tê bì chân tay do bệnh tiểu đường |
|---|---|
| Cảm giác tê bì | Có |
| Mất cảm giác | Có |
| Đau nhức | Có |
| Ngứa ran | Không |
| Kiến bò | Không |
Nếu bạn có đầy đủ các triệu chứng trên, có thể bạn đang bị tê bì chân tay do bệnh tiểu đường.
Bệnh lý thần kinh
Một số bệnh lý thần kinh như bệnh đa xơ cứng, bệnh Parkinson cũng có thể gây ra tê bì chân tay. Để phân biệt xem liệu tê bì chân tay của bạn có phải do bệnh lý thần kinh hay không, bạn có thể kiểm tra theo bảng dưới đây:
| Triệu chứng | Tê bì chân tay do bệnh lý thần kinh |
|---|---|
| Cảm giác tê bì | Có |
| Mất cảm giác | Có |
| Đau nhức | Có |
| Ngứa ran | Không |
| Kiến bò | Không |
Nếu bạn có đầy đủ các triệu chứng trên, có thể bạn đang bị tê bì chân tay do bệnh lý thần kinh.
Sử dụng thuốc
Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc điều trị ung thư, thuốc chống trầm cảm, có thể gây ra tác dụng phụ là tê bì chân tay. Nếu bạn đang sử dụng những loại thuốc này và có triệu chứng tê bì chân tay, hãy liên hệ với bác sĩ để được tư vấn và điều chỉnh liều lượng hoặc đổi sang loại thuốc khác nếu cần thiết.
Suy dinh dưỡng
Thiếu hụt vitamin B12, vitamin D, và khoáng chất cần thiết cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến tê bì chân tay. Để xác định liệu tê bì chân tay của bạn có phải do suy dinh dưỡng hay không, bạn có thể kiểm tra theo bảng dưới đây:
| Triệu chứng | Tê bì chân tay do suy dinh dưỡng |
|---|---|
| Cảm giác tê bì | Có |
| Mất cảm giác | Không |
| Đau nhức | Không |
| Ngứa ran | Không |
| Kiến bò | Không |
Nếu bạn có đầy đủ các triệu chứng trên, có thể bạn đang bị tê bì chân tay do suy dinh dưỡng.
Cách chữa tê bì chân tay hiệu quả tại nhà
Nếu bạn không gặp phải những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và chỉ cần chữa tê bì chân tay ở mức độ nhẹ tại nhà, có thể áp dụng những mẹo sau để giảm thiểu triệu chứng và làm dịu cơn tê bì:
Sử dụng băng giãn
Bạn có thể sử dụng băng giãn để giảm sưng và đau. Thực hiện theo các bước sau:
- Làm ướt băng giãn trong nước lạnh.
- Vắt bớt nước để băng chỉ còn ẩm ướt.
- Buộc băng giãn quanh vùng bị tê bì.
- Kéo chặt băng giãn nhẹ nhàng và buộc lại.
- Giữ băng giãn trong khoảng 10-15 phút.
Massage
Massage là một trong những cách đơn giản và hiệu quả để giảm tê bì tại nhà. Bạn có thể tự massage hoặc nhờ người thân giúp. Thực hiện theo các bước sau:
- Sử dụng chất bôi trơn nhẹ nhàng lên vùng da bị tê bì.
- Dùng đầu ngón tay ấn nhẹ và xoay tròn lên vùng bị tê bì.
- Massage trong khoảng 5 phút.
- Sau khi massage xong, nằm nghỉ trong khoảng 10-15 phút để cơ thể được nghỉ ngơi và thư giãn.
Nâng cao chân và tay
Việc nâng cao chân và tay sẽ giúp cải thiện tuần hoàn máu và giảm tê bì. Bạn có thể làm theo hai cách sau:
- Nếu bạn bị tê bì chân, hãy nâng cao chân lên trên khi ngủ bằng cách đặt một cái gối lớn dưới chân.
- Nếu bạn bị tê bì tay, hãy nâng cao tay lên trên khi ngủ bằng cách đặt một cái gối dưới cánh tay.
Bài tập thể dục giúp khắc phục tê bì chân tay
Thực hiện một số bài tập đơn giản nhưng hiệu quả có thể giúp cải thiện triệu chứng tê bì chân tay. Bạn có thể lựa chọn một trong những bài tập dưới đây để thực hiện:
Bài tập quay cổ tay
- Ngồi thẳng và giơ tay lên ngang, hai bàn tay hướng về nhau.
- Quay từ từ cổ tay sang trái và phải xen kẽ.
- Thực hiện 10 lần với mỗi bên và lặp lại 3-5 set.
Bài tập xoay cổ tay
- Giữ tay thẳng và xoay cổ tay về phía trước rồi sau đó quay ngược lại.
- Thực hiện 10 lần với mỗi cổ tay và lặp lại 3-5 set.
Bài tập kéo dây
- Sử dụng một dây đàn guitar hoặc một dải vải để kéo nhẹ từng ngón tay.
- Giữ mỗi độ kéo trong khoảng 10 giây và làm lặp lại cho cả hai tay.
Bài tập căng cơ cánh tay
- Đứng thẳng và giơ hai tay thẳng lên trên đầu.
- Kéo một tay về phía nách và giữ cố định trong vài giây trước khi thay sang tay kia.
- Lặp lại 10 lần cho mỗi tay và lặp lại set này 3-5 lần.
Chế độ ăn uống hỗ trợ chữa tê bì chân tay
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong quá trình chữa tê bì chân tay. Việc cung cấp đủ dưỡng chất cho cơ thể không chỉ giúp cải thiện tình trạng sức khỏe mà còn hỗ trợ quá trình phục hồi cơ bắp và dây thần kinh. Dưới đây là một số nguyên tắc cơ bản bạn nên tuân thủ:
Dinh dưỡng cân đối
Thực phẩm giàu protein, canxi, kali và vitamin B12 là những yếu tố quan trọng giúp duy trì sức khỏe cơ bắp và dây thần kinh. Bạn nên bao gồm trong chế độ ăn uống hàng ngày các nguồn thực phẩm như thịt gia cầm, cá, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, hạt giống và sữa chua.
Uống đủ nước
Việc duy trì cơ thể luôn được cung cấp đủ nước là rất quan trọng, đặc biệt khi bạn đang gặp vấn đề về tê bì chân tay. Uống đủ nước giúp duy trì độ ẩm cho cơ bắp và dây thần kinh, hỗ trợ quá trình phục hồi và tăng cường tuần hoàn máu.
Giảm muối và đường
Muối và đường thừa trong cơ thể có thể gây ra viêm nhiễm và ảnh hưởng đến tuần hoàn máu. Hạn chế tiêu thụ thức ăn chứa nhiều muối và đường có thể giúp giảm triệu chứng tê bì chân tay và cải thiện sức khỏe tổng thể.
Lưu ý khi áp dụng mẹo chữa tê bì chân tay
Trong quá trình áp dụng mẹo chữa tê bì chân tay tại nhà, bạn cần lưu ý một số điểm sau để đạt hiệu quả cao và tránh tình trạng tồi worse hơn:
Thực hiện đúng kỹ thuật
Khi thực hiện bất kỳ bài tập hay phương pháp chữa trị nào, hãy đảm bảo bạn hiểu rõ và thực hiện đúng kỹ thuật. Việc thực hiện sai cách có thể gây tổn thương hoặc làm tăng tình trạng tê bì chân tay.
Liên tục và kiên nhẫn
Hiệu quả của việc chữa trị tê bì chân tay không đến ngay lập tức, bạn cần thời gian và kiên nhẫn để cải thiện tình trạng. Đừng bỏ cuộc và hãy duy trì sự kiên trì trong quá trình điều trị.
Điều chỉnh nếu cần
Nếu triệu chứng tê bì chân tay không cải thiện sau một thời gian dài hoặc trở nên nghiêm trọng, hãy đến thăm bác sĩ để được tư vấn và hướng dẫn điều trị phù hợp.
Khi nào cần đến bác sĩ khi bị tê bì chân tay?
Mặc dù tê bì chân tay thường không nguy hiểm nhưng có những trường hợp bạn cần phải thăm khám bác sĩ ngay khi gặp phải các dấu hiệu sau:
Triệu chứng trầm trọng
Nếu tê bì chân tay đi kèm với đau nhức kéo dài, mất cảm giác hoặc chuột rút, đừng chần chừ mà hãy đến gặp bác sĩ để được khám và chẩn đoán kịp thời.
Tăng cân nhanh chóng
Nếu bạn bắt đầu tăng cân không lý do hoặc cảm thấy thèm ăn quá mức, đây có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Hãy thăm bác sĩ để được kiểm tra.
Xuất hiện các triệu chứng khác
Nếu tê bì chân tay của bạn đi kèm với các triệu chứng như chóng mặt, buồn nôn, hoặc khó thở, đây có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và bạn cần đến bác sĩ ngay lập tức.
Những sai lầm thường gặp khi chữa tê bì chân tay
Trong quá trình chữa trị tê bì chân tay, có một số sai lầm phổ biến mà mọi người thường gặp phải. Để tránh tình trạng tồi tệ hơn, hãy cảnh giác với những sai lầm sau:
Tự chữa trị không kiểm tra tình trạng sức khỏe
Việc tự áp dụng các phương pháp chữa trị mà không kiểm tra tình trạng sức khỏe ban đầu có thể gây hậu quả nghiêm trọng. Luôn tìm hiểu nguyên nhân gây tê bì chân tay trước khi quyết định cách chữa trị.
Để phớt lờ triệu chứng nguy hiểm
Nếu tê bì chân tay đi kèm với các triệu chứng nguy hiểm như đau nhức, mất cảm giác, hoặc chuột rút, đừng bỏ qua mà hãy đến gặp bác sĩ ngay.
Tự ý sử dụng thuốc
Việc tự ý sử dụng các loại thuốc không chỉ không giải quyết vấn đề mà còn có thể gây hại cho cơ thể. Luôn tham khảo ý kiến của chuyên gia trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.
Các phương pháp y học hiện đại điều trị tê bì chân tay
Trong những trường hợp nặng, khi tê bì chân tay không improves sau khi áp dụng các biện pháp tự chữa tại nhà hoặc khi có những triệu chứng đặc biệt, sẽ cần đến sự can thiệp của y học hiện đại. Dưới đây là một số phương pháp thông dụng mà bác sĩ có thể áp dụng:
Chiếu xạ
Các công nghệ chiếu xạ như laser hoặc sóng siêu âm được sử dụng để giảm viêm, đau nhức và tăng tuần hoàn máu tại vùng bị tê bì.
Điện châm
Điện châm đã được chứng minh là một phương pháp hiệu quả giúp giảm tê bì và cải thiện tuần hoàn máu tại vùng bị ảnh hưởng.
Thuốc giảm đau và chống viêm
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau hoặc chống viêm để giúp giảm triệu chứng tê bì chân tay.
Phòng ngừa tê bì chân tay hiệu quả
Để ngăn ngừa tê bì chân tay tái phát và giữ cho dây thần kinh và cơ bắp luôn khỏe mạnh, bạn có thể áp dụng những biện pháp phòng ngừa sau:
Thực hiện định kỳ bài tập thể dục
Bài tập thể dục định kỳ giúp cải thiện tuần hoàn máu, nâng cao sức khỏe và giảm nguy cơ tê bì chân tay.
Chăm sóc cơ bắp và xương khớp
Dùng cồn 70 độ để lau sạch vùng da bị tẽ bì và massage nhẹ nhàng để giúp cơ báp và dây thần kinh luôn được nuôi dưỡng.
Dùng đủ dinh dưỡng
Bồi bổ cơ thể với đủ dưỡng chất từ thực phẩm giàu protein, canxi, kali và vitamin B12 có thể giúp duy trì sức khỏe cho cơ bắp và dây thần kinh.
Giữ thái độ tích cực
Thái độ lạc quan và tích cực có thể giúp cơ thể vượt qua tê bì chân tay một cách nhanh chóng hơn.
Kết luận
Tê bì chân tay có thể là triệu chứng của nhiều vấn đề sức khỏe, từ những vấn đề nhẹ như căng thẳng cơ bắp đến những vấn đề nghiêm trọng như bệnh tiểu đường hay bệnh lý thần kinh. Hiểu rõ nguyên nhân gây tê bì chân tay và áp dụng các biện pháp chữa trị phù hợp rất quan trọng để giữ cho cơ thể luôn khỏe mạnh. Đừng ngần ngại thăm bác sĩ nếu bạn cảm thấy triệu chứng tê bì ngày càng trở nên nghiêm trọng hoặc kéo dài. Hãy luôn chăm sóc và quan tâm đến sức khỏe của mình để có một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc.